بیماری سیتومگالوویروس و راه های درمان آن
سیتومگالوویروس ویروس شایعی است که پس از آلوده شدن به آن، بدن ویروس را برای همیشه حفظ می‌کند. اکثر مردم نمی‌دانند که به این ویروس مبتلا هستند، زیرا به ندرت باعث ایجاد مشکل در افراد سالم می‌شود. ولی با این حال برای افراد ضعیف‌تر و باردار این ویروس کمی نگران‌کننده است. بنابراین برای جلوگیری از بیمار شدن این افراد، باید از راه های انتقال سیتومگالوویروس اطلاع داشته باشید.
در این مطلب از بخش سلامت وبسایت الی درباره علائم سیتومگالوویروس و راه های انتقال و درمان آن مطالبی را برای شما قرار داده ایم
علت ویروس سیتومگالوویروس
سیتومگالوویروس مربوط به ویروس‌هایی است که باعث آبله مرغان، هرپس سیمپلکس و مونونوکلئوز می‌شوند. این ویروس ممکن است دوره‌هایی را به صورت غیرفعال طی کند و سپس دوباره فعال شود. اگر سالم هستید، این ویروس عمدتا خاموش می‌ماند.
هنگامیکه ویروس در بدن شما فعال است، می‌توانید آن را به افراد دیگر منتقل کنید. ویروس از طریق مایعات بدن از جمله خون، ادرار، بزاق، شیر مادر، اشک، مایع منی و مایعات واژن منتقل می‌شود. تماس‌های بدنی گاه به گاه، ویروس را منتقل نمی‌کنند.
علائم ویروس سیتومگالوویروس
اکثر افراد سالم مبتلا به ویروس سیتومگالوویروس، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و فقط برخی علائم جزئی را تجربه کنند. افرادی که بیشترین علائم سیتومگالوویروس را تجربه می‌کنند و بیشتر تحت تاثیر هستند، عبارتند از:
- نوزادانی که قبل از تولد به آن مبتلا شده‌اند
- نوزادانی که هنگام تولد یا اندکی بعد از آن و از طریق شیر مادر آلوده می‌شوند
- افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده است، مانند افرادی که پیوند عضو، مغز استخوان یا سلول‌های بنیادی انجام داده‌اند، یا افرادی که مبتلا به HIV هستند.
بنابراین علائم سیتومگالوویروس با توجه به هر گروه متفاوت است. در ادامه هر کدام را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم:
- نوزادان
بیشتر نوزادانی که سیتومگالوویروس مادرزادی دارند، در بدو تولد سالم به نظر می‌رسند و برخی از آن‌ها به مرور زمان علائم خود را نشان می‌دهند. البته گاهی اوقات چند سال پس از تولد این علائم دیده می‌شوند. کاهش شنوایی و تاخیر در رشد، شایع‌ترین این علائمِ دیرهنگام هستند. تعداد کمی از نوزادان هم ممکن است دچار مشکلات بینایی شوند. نشانه‌های زیر بیشتر در نوزادانی که دارای سیتومگالوویروس مادرزادی هستند، دیده می‌شوند:
- تولد زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- پوست و چشم زرد (زردی)
- کبد بزرگ شده و با عملکرد ضعیف
- لکه‌های بنفش پوست یا بثورات یا هر دو
- سر غیرطبیعی (میکروآنسفالی)
- طحال بزرگ شده
- پنومونی
- تشنج
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد، ممکن است با مشکلات جدی در اندام های زیر روبرو شوید:
- چشم‌ها
- ریه‌ها
- کبد
- مری
- معده
- روده‌ها
- مغز
- بزرگسالان سالم
همانطور که گفتیم، اکثر افراد متبلا علائم کمی را تجربه می‌کنند. در اولین عفونت، برخی از بزرگسالان ممکن است علائم مشابه مونونوکلئوز عفونی داشته باشند، از جمله:
راه های انتقال ویروس سیتومگالوویروس
- اگر بعد از تماس با مایعات بدن فرد آلوده، چشم‌ها، قسمت داخلی بینی یا دهان خود را لمس کنید.
- مادر آلوده می‌تواند ویروس را قبل یا هنگام تولد به نوزاد منتقل کند. اگر برای اولین بار در دوران بارداری مبتلا شوید، خطر انتقال ویروس به نوزاد بیشتر است.
- پیوند اعضا، مغز استخوان، سلول‌های بنیادی یا تزریق خون
- تماس جنسی با فرد آلوده
- شیر مادر آلوده
عوارض ویروس سیتومگالوویروس
عوارض ویروس سیتومگالوویروس بسته به سلامت کلی شما و زمان عفونت متفاوت است. این عوارض در افراد مختلف شامل موارد زیر می‌شوند:
- بزرگسالان سالم
به ندرت، ویروس سیتومگالوویروس باعث ایجاد مونونوکلئوز در بزرگسالان سالم می‌شود. سایر عوارض نادر برای بزرگسالان سالم، شامل مشکلات دستگاه گوارش، کبد، مغز و سیستم عصبی است.
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
عوارض عفونت ویروس سیتومگالوویروس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن بینایی، به دلیل التهاب لایه حسگر نور چشم
- مشکلات دستگاه گوارش شامل التهاب روده بزرگ (کولیت)، مری و کبد (هپاتیت)
- مشکلات سیستم عصبی، از جمله التهاب مغز (آنسفالیت)
- پنومونی
- نوزادان مبتلا به ویروس سیتومگالوویروس
نوزادی که مادرش برای اولین بار در دوران بارداری به ویروس سیتومگالوویروس آلوده شده است، احتمال بیشتری دارد که عوارضی را تجربه کند. عوارض برای نوزاد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن شنوایی
- ناتوانی ذهنی
- مشکلات بینایی
- تشنج
- عدم هماهنگی
- ضعف یا مشکلاتی در استفاده از ماهیچه‌ها
روش تشخیص سیتومگالوویروس
- آزمایش خون و ادرار: این‌ها شامل آنتی ژن سیتومگالوویروس، کشت ویروس، یا آزمایش مولکولی است. آزمایش های سرولوژیکی به دنبال آنتی بادی IgM و IgG هستند که برای سیستم ایمنی بدن ترشح می‌شوند.
- بیوپسی: پزشک نمونه کوچکی از بافت روده، مری یا ریه را برداشته و زیر میکروسکوپ به آن نگاه می‌کند.
- آزمایش چشمی: برای بررسی وجود التهاب در شبکیه چشم
- آزمایش های تصویربرداری: آزمایش‌هایی مانند سی تی اسکن، برای بررسی تغییرات در ریه‌ها یا مغز است.
راه های درمان سیتومگالوویروس
هنگامیکه به دلیل سیتومگالوویروس دچار مشکل در شبکیه می‌شوید، پزشک ممکن است به مدت چند هفته داروهای قوی را به صورت داخل وریدی تزریق کند. به این روش درمان القایی گفته می‌شود. بعد از مدتی ممکن است پزشک به شما استفاده از قرص را پیشنهاد بدهد. اگر بینایی شما در خطر باشد، باید دارویی‌هایی را به چشم تزریق کنید.
داروهایی مثل سیدوفوویر، گانسیکلوویر و والگانسیکلوویر تجویز می‌شوند. اگر مبتلا به HIV پیشرفته هستید، این داروها عموماً نمی‌توانند بیماری را درمان کنند، اما می‌توانند آن را کنترل کنند. در حال حاضر هیچ درمانی برای سیتومگالوویروس وجود ندارد. این ویروس در بدن شما غیر فعال می‌ماند و بعداً می‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند. این فعال سازی بیشتر در افرادی که پیوند سلول‌های بنیادی و اندام انجام داده‌اند، شایع است.
چشم انداز شما به سلامت کلی شما بستگی دارد. در افرادی که سیستم ایمنی قوی دارند، علائم سیتومگالوویروس تقریباً همیشه خود به خود برطرف می‌شوند. اگر ویروس مادرزادی باشد، می‌تواند اثرات مادام العمر داشته باشد. این خطرات زمانی بیشتر می‌شوند که مادر اولین عفونت سیتومگالوویروس را در دوران بارداری داشته باشد. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است، احتمالا تا پایان عمر به درمان نیاز داشته باشید تا از عوارض آن جلوگیری کنید.
جلوگیری از ویروس سیتومگالوویروس
رعایت بهداشت بهترین راه پیشگیری از سیتومگالوویروس است. بنابراین شما باید این اقدامات احتیاطی را انجام دهید:
- در روز چندین بار دستان خود را بشویید. از آب و صابون به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه استفاده کنید، به ویژه اگر با کودکان خردسال یا پوشک، بزاق یا سایر ترشحات دهانی آن‌ها تماس دارید. این امر به ویژه در صورت حضور کودکان و برای مراقبت از آن‌ها بسیار مهم است.
- هنگام بوسیدن کودک از تماس با اشک و بزاق وی خودداری کنید. برای مثال به جای بوسیدن لب کودک، پیشانی او را ببوسید. این امر به ویژه در صورت بارداری اهمیت دارد.
- از به اشتراک گذاشتن غذا یا نوشیدن از یک لیوان مشترک، اجتناب کنید. به اشتراک گذاشتن لیوان و وسایل غذا خوردن، می‌تواند سیتومگالوویروس را منتقل کند.
- در مورد وسایل یکبار مصرف دقت کنید. هنگام دور انداختن پوشک، دستمال کاغذی و سایر اقلام آلوده به مایعات بدن، قبل از لمس صورت، دستان خود را کاملا بشویید.
- اسباب بازی‌ها و میزها را تمیز کنید. سطوحی که با ادرار یا بزاق کودکان تماس پیدا می‌کند را تمیز کنید.
- رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید. برای جلوگیری از انتشار ویروس سیتومگالوویروس از طریق مایع منی و مایعات واژن، از کاندوم استفاده کنید.
نتیجه‌گیری
با توجه به نکات گفته شده، هم اکنون هیچ درمانی برای سیتومگالوویروس وجود ندارد. محققان در حال مطالعه واکسن‌های آزمایشی روی انسان هستند و ممکن است چندین سال طول بکشد تا واکسن مناسبی ساخته شود. در نتیجه، باید فعلا موارد بهداشتی را رعایت کنید تا از گسترش آن جلوگیری شود.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.