آشنایی با فلسفه سفره هفت سین
نوروز بزرگترین جشن ملى ایرانیان سابقه اى هزاران ساله دارد. از گذشته هاى دور آریایى هاى ساکن در فلات ایران روز اول سال و آغاز بهار را به برگزارى مراسم ویژه و توأم با سرور و شادمانى اختصاص مى دادند. در آیین‌هاى باستانى ایران براى هر جشن «خوانی یا سفره ای » گسترده مى‌شد که داراى انواع خوراکى‌ها بود. سفره نوروزى «هفت سین» نام داشت و مى‌بایست از بقیه سفره ها رنگین تر باشد.فلسفه سفره هفت سین بسیار زیبا می باشد
فلسفه سفره هفت سین
سفره هفت سین معمولاً چـندساعت مانده به زمان تحویل سال جدید آماده بود و بر صفحه اى بلندتر از سطح زمین چیده مى شد. سفره هفت سین نوروزی بر پایه عدد مقدس هفت بنا شده بود. سال هاست که سفره هفت سین را در سال نو در خانه هایمان می چینیم و سعی می کنیم تا ظاهری هر چه زیباتر و باشکوه تر به آن ببخشیم. اما بد نیست بدانیم که چه فلسفه ای پشت این سفره هفت سین نوروزی و هر یک از اجزای سفره هفت سین وجود دارد.
سنجد :
سنجد نماد فرزانگی و زایش است
سنجد را به این نیت در سفره هفت سین می گذارند که هر کسی با خویشتن عهد کند، با آغاز سال جدید هر کاری را سنجیده انجام دهد؛ چرا که سنجد نماد سنجیده عمل کردن و نشانه گرایش به عقل است.
سنجد نماد فرزانگی و زایش است. سنجد میوه‌ای است که وقتی بارور می‌شود و بویش در فضا پراکنده می‌شود. پرورش دهنده قوای احساسی آدمی نیز هست. به همین دلیل برخی بر این باورند که سنجدی که سر سفره هفت سین گذاشته می‌شود، نماد عشق انسان‌ها به یکدیگر نیز است.
سبزه :
مردم سبزه را نماد شادابى و سرسبزی و نشانگر زندگى بشر و پیوند انسان با طبیعت می‌دانند
سبزه نمادی از سرسبزی، برکت، روزی و نشاط است. این سبزه را در سفره هفت سین به نشانه پیوند میان بشریت و نیکو سیرتی می گذارند. ایرانیان معتقدند که وجود سبزه در سفره هفت‌سین، شادابی و خرمی را در طول سال به همراه دارد. مرسوم است که سبزه را تا روز سیزدهم نوروز که سیزده به در خوانده می‌شود نگاه داشته و همراه با آن بدی‌ها و کدورت‌ها را دور بریزند. همچنین برخی معتقدند که گره زدن سبزه در روز سیزده به در سبب باز شدن بخت جوانان دم بخت می‌شود
سمنو :
سمنو نماد توجه به دیگران و همکاری و همبستگی است
سمنو یکی دیگر از سین های سفره هفت سین است و سمبل قدرت است. سمنو مظهر صبر و مقاومت و عضو عدالت و قدرت است. سمنو غذایی مقوی است که از آرد و گندم تهیه می شود، به آن غذای مرد آفرین می گویند و سرشار از ویتامین E و مواد مغذی است و سمنو به عنوان نماینده ای از جهان قدرت بر سفره هفت سین می رود.
از طرف دیگر چون طبخ سمنو دشوار است و برای تهیه ی آن باید از کمک دوستان و همسایگان استفاده نمود، از این دریچه سمنو نماد توجه به دیگران و همکاری و همبستگی تلقی شده است. (بیشتر بخوانید: طرز تهیه سمنو)
سماق :
سماق نماد صبر و بردباری است
در فرهنگ کهن ایران، سماق نماد صبر و بردباری و تحمل دیگران بوده است. در گذشته سماغ را به صورت کوبیده در سفره هفت‌سین می‌گذاشتند که این نیز باید توسط پدر خانواده در سفره گذاشته شود.
سیب:
سیب در سفره هفت سین نماد سلامتی است
سیب، نماد سلامتی و زیبایی است و سیبی که سر سفره می گذارند، نشان از دوری از گزند و آسیب دارد. رسم است که سیب را مادربزرگ یا پدربزرگ خانواده سر سفره هفت سین بگذارند؛ به این دلیل که همیشه بزرگترهای یک خانواده نگران سلامتی اعضای خانواده شان هستند.
سرکه :
سرکه سر سفره هفت سین ما را به پذیرش ناملایمات زندگی دعوت می کند
سرکه، نماد تسلیم و رضاست. زندگی پیوسته توام با رنج و مشقت و زحمت است و هیچ انسان متعهد و با مسئولیتی نیست که بدون دغدغه بتواند به زندگی ادامه دهد. خداوند، زمین و آسمان و انسان را آسوده و بی غم نیافرید و در هر مشقتی که می رسد ، حکمتی نهفته است و سرکه گویای تسلیم در برابر حکمت خداوند بزرگ و حکیم است.
از سرکه در ادبیات و تمثيل ایرانی در توصیف اضطراب و اشک و گریه استفاده می‌شود و مولانا از گریه و آزار با عنوان سرکه فشانی یاد می‌کند. سرکه سر سفره هفت سین ما را به پذیرش ناملایمات زندگی دعوت می کند.
سیر :
سیر یکی از اجزای مهم سفره هفت سین است
سیر نماد میکروب‌زدایی و پاکیزگی محیط‌زیست و سلامت بدن و نیز زدودن چشم‌زخم است که باید حتماً بر سر سفره هفت سین نهاده شود. به اعتقاد زرتشتیان بوی سیر دیوان را می‌گریاند. امروزه سیر نماد سیری چشم و دل است.
ساير وسايل سفره عيدانه:
سکه :
سکه نماد رزق و روزی، برکت و پرباری باشد. با قرار دادن سکه در سفره هفت سین نوروزی، سالی پرثمر و پربرکت را آرزو می کنیم.
سنبل :
سنبل یادآور شادی، طراوت، باروری و نیک خویی ست. عطر خوش سنبل هنگام تحویل سال سالی نیکو و پربرکت را نوید خواهد داد.
تخم مرغ :
تخم مرغ های رنگی زینت بخش سفره هفت سین هستند. این تخم مرغ ها نشانه ی زایش و ادامه ی زندگی و حیات هستند.
کتاب مقدس :
کتاب مقدس هم یکى از اجزای اصلى سفره هفت سین است و براساس آن هر خانواده اى به تناسب مذهب خود، کتاب مقدسى را که قبول دارد بر سفره مى گذارد.
مسلمانان قرآن، زرتشتیان اوستا و کلیمیان تورات را بر بالاى سفره‌هایشان جاى مى‌دهند.
آینه:
آینه نماد روشنایی است و حتما باید بالای سفره جای گیرد.
ماهی:
نماد زایش، تازگی، شادابی و تکاپو است.
شمع:
مظهر فروغ و روشنایی است.
2 دیدگاه برای این نوشته