یکی از سختی‌های شیردادن به نوزاد رفلکس دیسفوریک دفع شیر است. افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، لحظاتی پیش از شیردادن به نوزاد، درگیر تغییرات هورمونی می‌شوند که می‌تواند احساسات منفی موقتی اما بسیار شدیدی مانند تنفر از خود و ناامیدی را در آنها ایجاد کند. برای آشنایی بیشتر با علائم، دلایل و نحوه مهار این عارضه، به خواندن مقاله در بخش سلامت و تربیت کودک ادامه بدهید.

رفلکس دیسفوریک دفع شیر چیست؟

این عارضه به‌تازگی شناخته شده است و به همین دلیل تحقیقات کمی درباره آن انجام شده‌اند. البته مشخص شده است که رفلکس دیسفوریک دفع شیر بر مادران در حال شیردهی اثیر می‌گذارد و بر اثر تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود که کمی پیش از مک‌زدن نوزاد و پاسخ بدن به آن رخ می‌دهند.

این عارضه نوعی اختلال واکنشی به دفع شیر است که باعث موجی کوتاه مدت اما شدید از دیسفوری (ملالت) در هنگام شیردادن می‌شود. این احساس دقیقا پیش از ترشح شیر از سینه مادر رخ می‌هد.

ویژگی‌های اصلی رفلکس دیسفوریک دفع شیر

افراد این عارضه را به‌شکل‌های مختلفی تجربه می‌کنند و مادر مبتلا دچار گستره‌ای از احساسات می‌شود، از دلتنگی گرفته تا ناامیدی. این احساسات معمولا چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشند و پس از آن، مادر دیگر احساس بدی ندارد.

شدت احساساتی که مادر دچارش می‌شود به شدت بیماری بستگی دارد. این عارضه ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد.

افرادی مبتلا به این عارضه معمولا ۳۰ تا ۹۰ ثانیه پیش از ترشح شیر از سینه دچار احساس دیسفوری می‌شوند که ممکن است هنگام شیردادن به نوزاد یا دوشیدن شیر برای آینده یا نشتی ناگهانی رخ دهد. بنابراین مادری که روزی ۸ بار به فرزندش شیر می‌دهد، روزانه ۸، ۱۰ یا ۲۰ بار دچار این احساسات خواهد شد. این احساسات می‌توانند برای مادران مبتلا بسیار مخرب باشند.

علائم شایع

رفلکس دیسفوریک دفع شیر و افسردگی پس از زایمان

این عارضه جدید هنوز به‌خوبی شناخته نشده است، بنابراین معمولا با افسردگی پس از زایمان اشتباه گرفته می‌شود. البته مبتلایان به این عارضه خودشان متوجه تفاوت علائم هستند.

ممکن است مادران هر ۲ عارضه را هم‌زمان داشته باشند و اگر از آنها بپرسید، به‌راحتی تفاوت ۲ تجربه را تشخیص می‌دهند. افسردگی پس از زایمان مداوم و طولانی‌مدت است، اما رفلکس دیسفوریک دفع شیر به‌شکل ناراحتی شدید و ناگهانی احساس می‌شود.

رفلکس دیسفوریک دفع شیر چقدر شایع است؟

این اختلال نادر به شمار می‌رفت، اما شواهد جدید نشان دادند که می‌تواند بین مادران شیرده از التهاب پستان نیز شایع‌تر باشد. بر اساس آخرین تحقیقات، این عارضه ۹٫۱درصد از مادران را درگیر می‌کند و به‌رغم شیوع گسترده این عارضه، مادران کمی از آن اطلاع دارند.

دلیل ابتلا به این بیماری چیست؟

هنوز دلیل دقیق ابتلا به رفلکس دیسفوریک دفع شیر مشخص نیست. البته با توجه به اینکه دیسفوری ناشی از این بیماری دقیقا پیش از پاسخ بدن به مک‌زدن نوزاد ایجاد می‌شود، به نظر می‌رسد پاسخ فیزیولوژیکی به کاهش هورمون دوپامین باشد.

پیش از شیردادن، میزان خوشحالی یا در واقع ناقل‌ عصبی دوپامین که مسئول خوشحالی است کاهش می‌یابد تا هورمون اکسی‌توسین افزایش بیابد که نقشی اساسی در زایمان، شیردادن و پیوند مادر و نوزاد دارد و ترشح شیر از سینه‌ها را تحریک کند.

میزان دوپامین خون در افراد مبتلا به این عارضه، ناگهان افت شدیدی می‌کند و باعث بروز موجی شدید از احساسات منفی می‌شود. با تثبیت میزان دوپامین خون، این احساسات نیز از بین می‌روند.

درمان رفلکس دیسفوریک دفع شیر

در حال حاضر، هیچ آزمایشی برای برای تأیید تشخیص این عارضه وجود ندارد و هیچ درمان تأییدشده‌ای نیز ندارد. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند فهرستی از مواردی تهیه کنید که باعث تشدید این عارضه در شما می‌شوند، مثل خستگی و کافئین. همچنین مواردی که باعث بهبود آن می‌شوند را در نظر داشته باشید، مانند ورزش و نوشیدن آب کافی.

معمولا بیشتر مادرها وقتی می‌فهمند که فقط آنها دچار این احساسات نمی‌شوند، دچار بیماری روانی نشده‌اند و این عارضه نامی مشخص دارد، بهتر آن را تحمل می‌کنند. همچنین مادران دیگر نیز می‌توانند با همدردی خود بیمار را حمایت کنند. تلاش برای درک تجربه افراد مبتلا یکی از مطمئن‌ترین و امن‌ترین روش‌های درمانی است.

مهم‌ترین کاری که همه افراد می‌توانند انجام دهند، شناخت این عارضه و درنظرگرفتن اطلاعات کم ما درباره آن است. حمایت‌های مثبت می‌توانند نقش بسزایی در بهبود احساسات مادر داشته باشند.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید؟

این عارضه هنوز بین پزشکان هم تقریبا ناشناخته است. اگر قصد دارید تجربه خود را با عضوی از کادر درمان به اشتراک بگذارید، بهتر است بدانید که ممکن است این فرد تا به حال راجع به این عارضه چیزی نشنیده باشد. اگر نگران هستید، پیشنهاد می‌کنیم با مشاور متخصص شیردهی صحبت کنید.

مادری که به رفلکس دیسفوریک دفع شیر شدید مبتلا شده است و این عارضه بر رابطه او با خودش و نوزادش تأثیر می‌گذارد، باید با متخصص شیردهی مشورت کند و درباره مدیریت دفعات شیردهی یا تغییر آنها برای اولویت قراردادن سلامت روان خود سؤال بپرسد.

سخن پایانی

افراد مبتلا به رفلکس دیسفوریک دفع شیر ممکن است احساس تنهایی، انزوا و پریشانی شدید داشته باشند. مهم است که این افراد بدانند تنها نیستند و افراد زیادی تجربه‌ای مشابه دارند.

اگر شما هم دچار رفلکس دیسفوریک دفع شیر شده‌اید، لطفا تجربه خود را با ما و مادران دیگر به اشتراک بگذارید.